Το άσθμα που προκαλείται από την άσκηση

Το άσθμα είναι πολύ κοινό, επηρεάζοντας περίπου το 15%  των παιδιών. Το 90% παιδιών με ιστορικό άσθματος θα έχουν άσθμα που προκαλείται από την άσκηση. Σε ένα προσεκτικό τεστ, άσθμα που προκαλείται από την άσκηση, έχει διαγνωστεί σε περίπου 10%  Ολυμπιακούς αθλητές, πολλοί από τους οποίους δεν είχαν συνειδητοποιήσει ότι είχαν αυτή την ασθένεια.

Για να κατανοήσετε το άσθμα που προκαλείται από την άσκηση φανταστείτε τα πνευμόνια σαν ένα ανάποδο δέντρο, με την κύρια αναπνευστική είσοδο στο λαιμό (τραχεία) να είναι ο κορμός του δέντρου και οι μικροσκοπικοί θύλακες αέρα στα πνευμόνια  σαν τα φύλλα του δέντρου. Το άσθμα είναι ένα πρόβλημα ’’κλαδιού’’, συμπεριλαμβάνοντας και τους θύλακες αέρα βαθιά στους πνεύμονες. Αυτοί οι θύλακες έχουν μία λεπτή επένδυση (η ίδια μεμβράνη που ενώνει τη μύτη και τον λαιμό ) και ένα εξωτερικό στρώμα απο μύες να ελέγχει το μέγεθος τους. Όταν η είσοδος του αέρα ενοχλείται (ή ’’προκαλείται’’), οι μύες συστέλλονται, και η εσωτερική επιφάνεια φουσκώνει και δημιουργεί  παραπάνω  φλέγματα. Με τη αναπνευστική οδό να στενεύει, αυτο δημιουργεί βήχα και σφύξιμο στο στήθος: με περισσότερο πρήξιμο, βαριές ανάσες, βήχα, και ανάπτυξη αναπνευστικού προβλήματος.

Πολλά πράγματα μπορούν να προκαλέσουν μία κρίση σε ένα παιδί με άσθμα.Το κρύο και ο καπνός από τα τσιγάρα είναι οι κυριότερες αιτίες, αλλά η άσκηση είναι μία απ τις πιο συχνές. Μέσα σε 5 με 10 λεπτά από την αρχή της έντονης άσκησης, αναπτύσσεται έντονος βήχας και δυσκολία στην αναπνοή και κρατάει κατά τη διάρκεια της άσκησης και 1 ώρα μετά. Μερικές φορές, μία αδυναμία να αποδώσουν όπως νομίζουν ότι θα έπρεπε είναι το μόνο σύμπτωμα στα παιδιά. Κανένας δεν γνωρίζει τι προκαλεί αυτή τη μορφή άσθματος, αλλά ο συνδυασμός του κρυώματος και της στεγνής αναπνευστικής οδούς είναι πολύ πιθανή αιτία.

Τα αθλήματα που πραγματοποιούνται σε κρύο ή σε ξηρό καιρό (σκι στην εξοχή, τρέξιμο, ποδηλασία) είναι πιο πιθανά να προκαλέσουν το άσθμα παρά η κολύμβηση ή τα αθλήματα που γίνονται σε εσωτερικό χώρο.

Οι γονείς και οι προπονητές πρέπει να υποψιάζονται αυτή τη μορφή άσθματος όταν το παιδί παραπονιέται για βήχα, δυσκολία στην αναπνοή, σφίξιμο στο στήθος ή να ξεφυσά κατά τη διάρκεια ή μετά την άσκηση. Μεγάλη προσοχή πρέπει να δοθεί στην παρουσία του βήχα ή οποιουδήποτε χρόνιου αναπνευστικού συμπτώματος ανάμεσα στις περιόδους της άσκησης γιατί το άσθμα που προκαλείται από την άσκηση είναι συχνά ένα σημάδι του μη διαγνωσμένου χρόνιου άσθματος, το οποίο θεραπεύεται διαφορετικά.

Ειδική εξέταση σε εργαστήριο (τεστ της πνευμονικής λειτουργίας με μία δοκιμασία φυσικής άσκησης) μπορεί να γίνει για να επιβεβαιώσει την παρουσία του άσθματος αυτού, αλλά οι περισσότεροι γιατροί χρησιμοποιούν απλά μία δοκιμασία με θεραπεία με εισπνοές πριν την άσκηση ώστε να γίνει η διάγνωση. Εάν τα συμπτώματα είναι ελεγχόμενα, τα φάρμακα μπορούν να συνεχιστούν. Για άτομα με άσθμα η αυξανόμενη χρήση φαρμάκων μακροπρόθεσμου ελέγχου μπορεί να είναι απαραίτητη εάν τα συμπτώματα εμφανισθούν σε συχνές δραστηριότητες ή στην άσκηση. Ο μακροπρόθεσμος έλεγχος του άσθματος με αντιφλεγμονώδη φάρμακα (εισπνεόμενη κορτιζόνη στεροειδών ή αναστολέας λευκοτριενιών) μπορούν να μειώσουν τη συχνότητα και την σοβαρότητα του αθλητικού άσθματος. Για τους περισσότερους ασθενείς το αθλητικό άσθμα δεν πρέπει να περιορίζει τη συμμετοχή ή την επιτυχία σε έντονες δραστηριότητες.

Άλλα σημαντικά στοιχεία:

  1. Ο αέρας που είναι κρύος ή ξηρός προκαλεί δυσκολία στην αναπνοή. Σε διάφορα αθλήματα, ένα φουλάρι ή μία μάσκα του σκι φορεμένη κατά τη διάρκεια της άσκησης θα βοηθήσει στο να ζεσταθεί και να υγρανθεί ο αέρας, ελαφρύνοντας τα συμπτώματα. Ωστόσο, αυτά είναι μη αποδεκτά στους αθλητές, εκτός από κάποια αθλήματα (σκι, για παράδειγμα).
  2. Με το ζέσταμα των 15 λεπτών (σε σημείο μέτριας δυσφορίας) και ακολούθως με μία χαλαρή άσκηση σε φυσιολογική αναπνοή, πολλοί αθλητές μπορούν να συνεχίσουν την έντονη άσκηση για 2 παραπάνω ώρες με λιγότερα συμπτώματα (δύσκολη περίοδος). Ωστόσο τα φάρμακα ακόμα χρειάζονται για να ελέγξουν τα ήπια συμπτώματα.
  3. Οι ανταγωνιστικοί αθλητές πρέπει να αποκαλύψουν την φαρμακευτική αγωγή που χρησιμοποιούν και να υπακούσουν στα όρια που ρυθμίζονται απο την Αμερικάνικη Ολυμπιακή Επιτροπή.

Αλέξανδρος Ε. Κονταλέκας | Παιδίατρος-Νεογνολόγος | Σύμβουλος μητρικού θηλασμού IBCLC
address Μεταλλείων Ταύρου 4, Εύοσμος, Τ.Κ. 56224, Θεσσαλονίκη | email Αυτή η διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου προστατεύεται από τους αυτοματισμούς αποστολέων ανεπιθύμητων μηνυμάτων. Χρειάζεται να ενεργοποιήσετε τη JavaScript για να μπορέσετε να τη δείτε. | telephone 2310 558 822 | mobile 6979 677 988